“Trên sa mạc và trong rừng thẳm” của Henryk Sienkiewicz là một quyển tiểu thuyết thật sự tuyệt vời. Rõ ràng, nó còn tuyệt vời hơn cả chữ tuyệt vời. Tôi thật sự không biết dùng từ nào thật chính xác hơn nữa để diễn tả về cuốn sách này, một cuốn sách đã lôi tuột tôi vào những hành động, những chuyến phiêu lưu đầy kịch tính của cậu bé người Ba Lan 14 tuổi là Stas Tarkowski và cô bé người Anh 8 tuổi tên là Nell Rawlinson.
Tác phẩm là một cơn gió cuốn tôi vào một đất nước xa xôi…
Bọn trẻ bị lực lượng nổi dậy của Mahdi bắt cóc và đem từ kênh đào Suez qua sa mạc Sahara tới Sudan, cả một hành trình dài dằng dặc với bao nhọc nhằn. Nhờ sự thông minh, dũng cảm và tình yêu thương vô bờ bến dành cho Nell mà Stas đã cứu sống cả hai khỏi tay những kẻ phiến loạn, những loài ác thú, những căn bệnh chết người…
Thật kinh hoàng trước những gì bọn trẻ đã phải trải qua. Đó là những trận bão cát gầm rú nơi sa mạc Sahara khiến mỗi hơi thở, người và vật lại hít phải những thứ bụi khiến phổi khó chịu và lạo xạo trong răng. Đó là nỗi sợ hãi tột độ khi bước chân vào xứ sở của Mahdi rồi cái đói, cái chết, tính mạng bị đe doạ. Đó là nỗi ám ảnh lần đầu tiên phải đối mặt với con sư tử to gấp mấy người mình rồi giết nó, rồi giết cả tên bắt cóc. Đó là nỗi sợ hãi khi bão tố, sấm sét, gió mạnh, mưa rào, bóng đêm và những con sư tử đang phục sẵn xung quanh chúng, hoàn toàn chỉ là những đứa trẻ không có người lớn bảo bọc. Đó là nỗi tuyệt vọng bóp ngẹt tim những đứa trẻ lúc Nell bị sốt rét mà trong tay Stas không còn chút thuốc kí ninh nào. Đó là sự bất lực trước cái khát cháy cổ họng, mắt vằn máu đỏ, mạch máu họ như vỡ tung ra dưới sức nóng của sa mạc trong ngày quay trở về…. Trùng trùng điệp điệp những thử thách ghê gớm mà cả người lớn còn không đủ khả năng vượt qua.
Càng đọc ta càng thấy trân quý và xúc động thật nhiều trước cậu bé Stas ngoan cường. Cậu làm tất cả để chăm sóc và bảo vệ cho Nell như một người anh thật sự. Những lằn roi, nỗi đau đớn, tiếng chửi rủa, đói khát, mệt nhọc đều không khiến cậu chùn bước trong hành trình bảo vệ cho Nell. Cô bé chính là con ngươi của cậu. Giá trị nhân văn lớn lao được đề cập đến nhẹ nhàng nhưng thấm sâu như dòng nước ngấm vào đất mẹ, ngọt lành, trong mát vô cùng.
Tác giả với sự hiểu biết và nghiên cứu về địa lý, lịch sử, văn hoá… đã mở ra trước mắt ta bao điều lý thú về những vùng đất, những con người Phi Châu và cả những loài vật, tập tính của chúng. Đó là điều kì diệu của văn chương: Ở nhà đọc sách nhưng ta có thể biết được những điều hấp dẫn, kỳ lạ ở những nơi xa xôi mà phim ảnh, báo chí không thể nào lột tả hết được.
Cuốn sách thật cuốn hút vì người đọc như đang phiêu lưu cùng nhân vật, cảm nhận rõ ràng nhất những lo lắng, niềm vui hay sự sợ hãi, nỗi mong chờ… của các nhân vật. Nhà văn diễn tả sống động như chính cây lá đang xào xạc quanh ta. Tôi như ngửi được cả mùi hiểm nguy bủa vây lấy không gian quanh mình. Thật tài tình!
Đây không chỉ là một cuốn sách hay dành cho thiếu nhi mà còn cho tất cả người lớn chúng ta, cho những ai còn rụt rè nhút nhát, còn cúi đầu trước nguy nan hay chỉ biết vị kỉ mà thôi.
@Trần Thị Thúy Diễm
@Trần Thị Thúy Diễm