Bộ sách này không phải một tiểu thuyết.
Cũng không phải một kí ức cá nhân.
Tuấn là một nhân vật điển hình, tiêu biểu những chàng trai Việt Nam sinh trưởng trên đất nước từ đầu thế kỉ XX. Chàng lớn lên giữa một bối cảnh lịch sử và xã hội cổ kính đang biến chuyển dần dần theo định mệnh do sự xâm nhập của người Pháp hoàn toàn xa lạ từ Tây phương đến đô hộ xứ ta. Họ đã đương nhiên để lại những dấu tích sâu đậm của một văn minh mới, và tạo ra một vận mệnh mới cho dân tộc Việt Nam.
Với tư cách một nhân chứng vô tư của thời đại, Tuấn thuật lại rất khách quan và chân thật, không màu mè chải chuốt, tất cả những biến đổi phi thường ấy, về lịch sử, xã hội, phong hóa, tập tục, kinh tế, trong đời sống tinh thần và vật chất của nhân dân Việt Nam từ 1900 đến nay. Một đời sống dồi dào sinh lực, đầy thử thách và kinh nghiệm.
Những người Việt sinh trưởng vào đầu thế kỉ có thể chứng nhận rằng nhũng sự kiện thấy, nghe, sống, những phong trào, nhân vật, biến cố lớn hay nhỏ, ghi lại trong tác phẩm này đều hoàn toàn xác thực. Ở đây không có chỗ cho tưởng tượng, cũng như cho chủ quan, thành kiến.
Những thế hệ hôm nay và hậu lai sẽ tìm nơi đây những yếu tố để suy nghiệm về lịch sử dân ta.