Từ trước đến nay, kinh tế học tiêu chuẩn luôn cho rằng lựa chọn của mọi người phản ánh những gì họ muốn hoặc lựa chọn những gì có lợi cho họ. Nhưng trong cuốn sách này, hai nhà kinh tế học George Akerlof và Robert Shiller lại chỉ ra rằng trên thực tế, nhiều khi chúng ta chọn những thứ ta không muốn và không hề có lợi cho ta. Các tác giả từng đoạt giải Nobel này chứng minh luận điểm của mình bằng cách chỉ ra một điều dường như rất hiển nhiên rằng chừng nào còn có thể kiếm lời, người bán sẽ khai thác một cách có hệ thống những điểm yếu tâm lý cũng như sự thiếu hiểu biết/thông tin của chúng ta thông qua các trò thao túng và bịp bợm. Để kiếm lợi nhuận, các thị trường luôn đầy rẫy những mánh khóe và cạm bẫy hòng “fỉnh fờ” chúng ta như “lũ ngốc”. Hầu hết chúng ta đều trong vòng xoáy tiêu tiền – kiếm tiền đầy căng thẳng, ta tiêu thả phanh rồi lo phát ốm để xoay xở việc chi tiêu tháng sau. Chúng ta bị thu hút bởi những chiến dịch tranh cử được tổ chức quy mô (do nhận được tiền tài trợ từ các mạnh thường quân) rồi lại trông đợi đó phải là những chính trị gia hết lòng vì công chúng. Thậm chí, chúng ta còn trả tiền cho cả những sản phẩm gây hại cho chính ta.
Làm thế nào để thoát ra khỏi vòng xoáy “lũ ngốc” này?
Fỉnh fờ lũ ngốc sẽ giúp chúng ta vạch mặt những trò lừa đảo và bịp bợm, và cách những “người hùng” đang chiến đấu để chống lại chúng như thế nào.
Những lời bình
“Fỉnh fờ lũ ngốc là một hành trình trí tuệ đầy sức mạnh. Nó có thể thay đổi quan niệm của bạn từ ‘bàn tay vô hình’ sang ‘bàn chân vô hình’, vốn luôn dõi theo để ngáng cho bạn ngã nhào. Hãy đọc đi để thấy zui zẻ; đọc để thêm hiểu biết.” – Alan S. Blinder, tác giả của After the Music Stopped: The Financial Crisis, the Response, and the Work Ahead
“Một cuốn sách tuyệt vời! Đây chính là kinh tế học sau cuộc cách mạng hành vi tốt nhất của nó.” – Samuel Bowles, Santa Fe Institute
“Cuốn sách sâu sắc này phơi bày một mâu thuẫn cơ bản trong hệ thống thị trường. Người tiêu dùng và các nhà hoạch định chính sách hãy cẩn thận: các doanh nghiệp đang tìm kiếm lợi nhuận sẽ thúc đẩy hiệu quả và đổi mới, nhưng cũng có những khuyến khích mạnh mẽ để thao túng các bạn và các công cụ dữ liệu mới tinh vi cho phép họ làm như vậy theo những cách cá nhân hóa.” – Laura D’Andrea Tyson, University of California, Berkeley
“Akerlof và Shiller mở rộng lý thuyết ‘thất bại thị trường’ tiêu chuẩn – nói rằng ở đây tồn tại một vai trò tiềm năng cho sự can thiệp của chính phủ khi thị trường thất bại – bằng cách cho thấy thị trường thất bại không chỉ vì những lý do quen thuộc của các ngoại tác và phân phối thu nhập không công bằng, mà còn vì hiện tượng phổ biến của ‘fỉnh fờ lũ ngốc’ (tìm kiếm lợi nhuận thông qua thao túng và lừa dối). Họ chỉ ra cách thức một mô hình mới được giải thoát khỏi những ràng buộc của lý thuyết thất bại thị trường, có thể làm sáng tỏ việc ‘kiểm soát bằng vốn’’ (một phần thông qua lừa fỉnh) và đặt ra quy định cho việc ‘kiểm soát bằng vốn’ (một phần bằng các kỹ thuật để hạn chế lừa đảo được đề xuất trong cuốn sách này).” – Robert H. Wade, London School of Economics
Về tác giả – George Arthur Akerlof & Robert J Shiller
George Arthur Akerloflà nhà kinh tế học người Mỹ, giáo sư tại Trường Chính sách Công McCourt, Đại học Georgetown, và là giáo sư Kinh tế tại Đại học California, Berkeley.
Robert J Shiller giành giải Noel Kinh tế năm 2001. Robert James Shiller là nhà kinh tế học người Mỹ, nhà học thuật và tác giả nổi tiếng. Ông là giáo sư Kinh tế tại Đại học Yale và là thành viên của Trung tâm Tài chính Quốc tế của Trường Quản lý Yale. Năm 2013, ông giành giải Nobel cho công trình phân tích định giá tài sản của mình.
Hai vị giáo sư và nhà kinh tế học này cũng là tác giả của cuốn sách Animal Spirits: How Human Psychology Drives the Economy, and Why It Matters for Global Capitalism (Tinh thần động vật: Tầm quan trọng và cách thức tâm lý con người định hướng nền kinh tế)
